NE YEMELİ?
Beslenme programı bir diğer diyabetlinin beslenme programı ile asla karşılaştırılmamalıdır. Pek çok diyabetli kişi, ailesinin diğer fertleriyle yemek yiyemeyeceğini düşünür. Diyabet beslenme planı sağlıklı olmak isteyen herkesin yemesi gerekenden çok farklı olmadığını söyleyen Diyetisyen Reyhan Nergiz :
“Bunun için basit kurallara dikkat etmek yeterli. Karbonhidrat içeren yiyecekler kan şekeri düzeyini etkiliyor. Karbonhidratların kan şekeri düzeyine etkileri farklı. Posa içeren kompleks karbonhidratların (esmer ekmek, bulgur pilavı v.b.) kan şekerinde ani oynamalar yapmadığı için basit karbonhidratlara ( çay şekeri, reçel v.b.) göre daha fazla tercih edilmesinde yarar var. Kan şekeri kontrolü için posalı yiyecekler tüketmek şart. Kurubaklagiller, özellikle kabuklu meyveler, tüm sebzeler, yulaf, tam buğday unu ile yapılmış gıdalar, bulgur diyabet hastalarının en çok tüketmesi gereken besinlerin başında geliyor.”
DİYABET HASTALARI İÇİN PRATİK ÖNERİLER
Şeker de dahil olmak üzere, hiç bir yiyecek yasak değildir, ancak bazılarını ölçülü yemeniz gerekebilir. İnsülin kullanıyorsanız ve diyetisyeniniz önermişse, ara öğünlerinizi ihmal etmeyiniz. Öğünlerinizi asla atlamayınız. Her gün aynı saatte ve belirlenen miktarda yemek yemeye çalışınız. Kilo vermeniz gerekiyorsa her türlü yağı kısıtlamalısınız. Yemekleri kızartmak yerine ızgara veya fırında pişiriniz. Yağsız etleri (balık, derisiz tavuk), yağsız peynir, yağsız süt ve yoğurt gibi az yağlı yiyecekleri tercih ediniz. Hamur tatlılar yerine meyveli veya sütlü tatlıları tercih ediniz. Tatlandırıcı kullanacaksanız, pişirildiğinde acı tad vermeyen toz tatlandırıcıları kullanmanız daha sağlıklıdır. Damar sertliği riskini azaltmak için doymamış (bitkisel sıvı) yağlara yöneliniz, özellikle zeytinyağı ile soya, pamuk veya mısırözü yağlarından birini yarı yarıya karıştırarak pişirmeyi tercih ediniz. Bol su içiniz, günde 1-1.5 litrenin altına düşmeyiniz, ıhlamur, çay ve diğer içecekleri suyun yerine koymayınız Tuzu azaltınız, salamuralardan kaçınınız. Yağlı gıdalardan, sakatat ve sucuk, salam ve sosis gibi yiyeceklerden sakınınız. Lifli (posalı) yiyecekleri (çiğ sebze ,meyve, kuru baklagiller,kepek-çavdar ekmeği, yulaf, tam buğday unlu gıdalar) tüketiniz. Haftada bir gün aç karnına sabah kalkınca tartılınız; ancak bu şekilde hedeflediğiniz kiloya ne kadar yaklaştığınızı anlayabilirsiniz. Diyabetliler için üretilmiş çikolata, tatlı, reçel vb. ürünler tamamen masum ve zararsız değildir. Fazla yendiklerinde ishal yapabilir veya yüksek kalori ve yağ içerdiklerinden kilo vermenizi engeleyebilir. Hazır gıdaları zorda kalmadıkça tüketmeyiniz. Gerekirse diyetisyeninize danışıp besinlerin etiket bilgilerinin içeriğini öğreniniz. İnsülin kullanıyorsanız, yanınızda mutlaka 4 adet kesme şeker taşıyınız. Kan şekerinizin hangi sınırlar arasında olması gerektiğini biliniz.EGZERSİZİ ATLAMAYIN
Tip 2 diyabetin tedavisinde egzersiz de tedavinin temel öğeleri arasında yer alıyor. Egzersiz yapmak; kan şekerini düşürüyor, insülin ihtiyacını azaltıyor, kan basıncının ayarlanmasına yardımcı oluyor, kilo verilmesini sağlıyor. Ancak diyabetlilerin egzersize başlamadan önce düzenli sağlık kontrolü ve göz muayenesinden geçmesi gerekiyor. Diyabet komplikasyonları veya başka problemler varsa , egzersiz sakıncalı olabiliyor.
Diyabetik hastaların egzersizinde dört unsura dikkat ediliyor. Egzersiz programında egzersizin tipi, süresi, yoğunluğu ve sıklığı unsurlarına dikkat ediliyor. Yürüme, koşu, bisiklet, yüzme tavsiye edilen sporlar. Egzersizin yararlı olabilmesi için en az 30 dk.yapılmalı. Egzersizin başında 5-10 dk ısınma hareketleri, sonunda ise yine 5-10 dk süreli soğuma hareketleri yapılması gerekiyor.
