ŞEKER DÜŞÜYORSA NE YAPMALIYIM

Normal kilolu insanlarda da kan şekeri düşüklüğü olabilir! 

Kilolu kişilerde hipoglisemi atakları daha fazla görülürse de, normal kilolu ancak egzersiz yapmayan ve depresyon yaşayan kişilerde de kan şekeri düşüklüğü olabilir. Bu kişilerin bir kısmı psikolog ve psikiyatrlarda depresyon tedavisi görürler. Kan şekerinde düşme, genellikle sabah saat 11.00 ve öğleden sonra saat 16.00 civarında daha sık olur. Bu hastalar bu saatlerde biraz daha yorgun olurlar, hafif baş ağrısı, depresyon, ve derin bir açlık hissederler.

Bu nedenle de, bu saatlerde çikolata, kek, pasta, kurabiye yer veya kola içerler. Bu gıdaları alan kişinin şikayetlerinde hafif bir düzelme olur. Sabah saat 11.00’de oluşan kan şeker düşüklüğünün nedeni sabah kahvaltıda yenen şekerli ve nişastalı gıdalardır. Öğle yemeğinde yenen tatlı ve nişastalı gıdalar da öğleden sonra, saat 16.00’da kan şekeri düşmesine neden olur. Buna karşılık sabah ve öğleyin proteinli gıda alanların kan şekerinde pek düşme olmaz.  Kan şekeri düşünce yenen şekerli gıdalar 30-60 dakika süreyle bir rahatlık sağlar, ama daha sonra kan şekeri tekrar düşer. Sonunda bu kişiler gün içinde kan şekerinde yükselme ve düşmeler yaşar ve bol miktarda şeker, çikolata ve buna benzer şekerli gıdalar tüketirler. Bu kişiler sabah kalktıklarında huzursuzdurlar, kavga etmeye ve tartışmaya eğilimlidirler.  Bir şeyler yedikten sonra rahatlarlar. 

Gülşen: Kan şekeri düşüklüğünden kurtulmak amacıyla yapılacak diyet ve yaşam tarzıyla ilgili alınacak önlemler nelerdir? 

Prof. Dr. Metin Özata: Kan şekerinde düşüklüğe neden olan hormon hastalıkları ve beslenme bozukluğunun teşhis edilmesi ilk iştir. Bu amaçla kan şekerini düşüren şu nedenler araştırılır ve şeker yükleme testi (OGTT) yapılır.

Altta yatan nedenler şunlar olabilir:

• Kanda insülinin yüksek olması (insülin direnci)-aşırı kilo

• Kortizol düşüklüğü (böbrek üstü bezinin az çalışması)

• Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi)

• Pankreasta insülinoma denen tümör olması veya pankreas iltihabı (pankreatit)

• Böbrek ve karaciğer hastalığı

• Beyinde bulunan ve birçok hormon salgılayan Hipofiz bezinin az çalışması

• Şeker hastalığının başlangıcında

• Mide ameliyatı geçirmiş olmak

• Alınan şekerli gıdaya reaksiyon olarak (reaktif hipoglisemi)

• Çok alkol almak

• Uzun süre stres altında kalmak 

• Çok düşük kalorili diyet yapmak

• Kısa zamanda çok kilo vermek

• Şekerli gıdaları çok yemek

• Yetersiz gıda alıp aşırı egzersiz yapmak

• Aşırı sigara içmek

• Kafeinli içecekler (kahve, çay, kola) ve fazla çikolata yemek  

Gülşen: Kan şekeri düşüklüğünde nasıl beslenmek gerekir?  

Prof. Dr. Metin Özata: Yemekler az ve sık yenmeli, proteinden zengin, ancak karbonhidrattan fakir bir diyet tercih edilmelidir.

• Şeker düşmesi atakları sık oluyorsa, yemek aralıkları üç saatten fazla olmamalıdır (Günde 3 ana öğün 3 ara öğün alınmalıdır)

• Rafine gıdalar (beyaz ekmek, patates, havuç ve şeker gibi) gıdalar yenmemelidir

• Protein alımı (beyaz et, balık) biraz artırılmalıdır

• Tam tahıl, bakliyat,  sebze ve meyveye dayalı bir diyet alınmalıdır. Ceviz, badem tüketimi artırılmalıdır (diğer gıdalardan az yiyerek)

• Kahve, çay, sigara, kola gibi kan şekerini düşüren içeceklerden uzak durmalıdır

• Yatmadan önce hafif bir ara öğün alınmalıdır

• Süt ve süt ürünleri azaltılmalıdır

• Günde 6-8 bardak su içilmelidir

• Egzersiz yapılmalıdır

• E vitamini, B6 vitamini ve C vitamini alınması,  avokado yenmesi kan şekeri düşüklüğüne faydalı olur. Özellikle B6 vitamini bu konuda çok faydalıdır.

• Kandaki krom ve magnezyum düzeylerinde eksiklik varsa, bunlar ilave olarak alınmalıdır.

• İnsülin yüksekliği veya direnci için ilaçlar alınmalıdır

• Kafeinli içecekler (kahve, çay, kola) içilmemeli ve sigara bırakılmalıdır.

• İyi ve yeterli uyku uyulmalı

• Stres varsa bunu giderecek önlemler alınmalıdır